Фут
Бірлігі:
- Ұзындық / қашықтық
Дүниежүзіндегі қолданыс:
- Алғаш рет ресми өлшем бірлігі ретінде АҚШ-та қолданылды. Канада да футты баламалық өлшем бірлігі (стандартты метрикалық жүйеге) ретінде мойындайды. Фут Ұлыбританияда да қолданыста.
- Фут сонымен қатар, авиацияда биіктікті өлшеу үшін қолданылады.
Сипаттама:
Фут - империялық және АҚШ өлшемдер мен салмақтар жүйесіндегі қашықтық өлшеу бірлігі ретінде жүреді. Ярдтың 1/3 бөлігін құрайды және он екі дюймге бөлінеді.
Анықтама:
1959 жылы халықаралық ярд пен фунт туралы келісім (Америка Құрама Штаттары мен Ұлттар Достастығы арасында) ярдты 0.9144 метр деп, ал ол өз кезегінде футты 0.3048 метр (304.8 мм) деп белгіледі.
Түпнұсқа:
Фут өлшем бірлігі ретінде адамзат тарихының едәуір кезеңінде оның ішінде Ежелгі Греция мен Рим империясында қолданылды. Өлшем бірлігінің атауы ересек адамның орташа көлемді табанының (немесе аяқ киім болуы да мүмкін) атынан шыққан. Алғашқыда он алты бірлікке бөлінген оны римдіктер ағылшын дюймінің қазіргі атауы шыққан Uncia деген он екі бірлікке де бөлген.
Фут бүкіл Еуропада кейінгі екі мың жылдың көп бөлігінде қолданылуын жалғастыра берді. Дегенмен, ұлттық және аймақтық ерекшеліктер қалыпты жағдай саналатын. "Фут" терминінің қайда (және қашан) қолданылатынына байланысты, ол 273 мм 357 м. ұзындықтарды білдіруі мүмкін. Фут әлемдегі ағылшын тілді елдерде кеңінен қолданылатын болды.
Көптеген елдер метрикалық өлшеу жүйесіне көшкендіктен, фут бірлігін пайдалану айтарлықтай азайды. Франция 18 ғ. соңында метрикалық өлшеу жүйесін қабылдады.
Жалпы сілтемелер:
- Футбол қақпасының биіктігі 8 фут, ені 8 ярд (24 фут).
- «6 фут жердің астында» ("Six Feet Under") "жерлеу" сөзінің эвфемизмі болып табылады және көбінесе қайтыс болған, денесі «6 фут жердің астындағы» адамды сипаттауда қолданылады.
- "Five Feet High and Rising" (су ағысын меңзеп тұр - 5 фут биіктікке көтеріледі), Джонни Кэштің De La Soul әні бастапқыда осылай аталатын. Кейінірек, 1989 жылы өздерінің хип-хоп әндерінің атауын "3 Feet High and Rising" деп атады.
Падаланылу контексті:
1995 жылы фут Ұлыбританияда дюйм, ярд және милямен бірге жол белгілері мен оған қатысты қашықтық және жылдамдық өлшемдерінің негізгі бірліктері ретінде жарияланды. Басқа контесттерде метрикалық өлшем бірліктері қазіргі кезде негізгі жүйе болып табылады. Әйткенмен де, бейресми жағдайларда көбінесе фут, әсіресе, Ұлыбританияда 50-жылдары дүниеге келіп, білім алған адамдар арасында қолданылады,
Фут сонымен бірге күшті өлшеу бірлігі паундаль (ft•lb-m•s-2) сияқты, басқа өлшем бірліктерін алу үшін фут, фунт және секундтарды пайдаланылатын FPS жүйесіндегі негізгі өлшем бірлігі болып табылады. FPS жүйесін метр, килограмм және секундқа негізделген метрикалық жүйе m.k.s. алмастырды.
Құрамдас бірліктер:
- 12 дюйм = 1 ft
Дәрежелер:
- 3 фут = 1 yd (ярд)